Het nieuwe moeten

Sinds heugenis worden westerse cultuur en vrijheid in één adem genoemd. Ook in onze tijd is dat het geval. Toch is er de laatste decennia iets veranderd. Naast de enorme toename aan keuzemogelijkheden is een druk ontstaan. Een dwingend moeten.
Moeten meedoen, moeten kopen en leven zoals iedereen. Moeten voldoen aan specifieke, hoge eisen die door de technologische ontwikkelingen aan ieder individu worden gesteld. Een moeten dat langzaam maar zeker het levensgevoel is gaan kleuren. Wie afwijkt of niet voldoet aan de norm van perfect functionerende en financieel draagkrachtige mens valt uit de boot.

Hoe bedreigend is dit nieuwe moeten voor de vrije geest en voor de toekomst van de westerse samenleving? Anders gezegd: is de cultuur zoals wij die graag zien en die wij wellicht in haar kern zouden willen behouden nog wel wat wij denken dat zij is? In een zestal essays onderzoekt de auteur haar waarnemingen van deze tijd en nodigt de lezer uit om mee te denken over herkenbare zaken die in nieuwe kaders worden geplaatst. Meningencultuur, marktdenken, media en rationaliteit passeren de revue. Maar ook de politiek wordt aangesproken.

Het nieuwe moeten is een pleidooi voor een bewuste en kritische levenshouding. Een aansporing om - individueel én collectief - een vinger aan de pols te houden bij alles wat ons als vanzelfsprekend wordt voorgeschoteld. In laatste instantie een zoektocht naar ruimte. Nieuwe ruimte om samen te leven. Maar ook ruimte ten opzichte van de technologie. Zonder vrije geest, ons kostbaarste zoekinstrument, zal het niet gaan. Dus wat is onze vraagstelling? Welke route kiezen we naar de nieuwe tijd?

Els Kuypers is neerlandica en freelance docente. Zij geeft cursussen en workshops op het gebied van taal, filosofie en spiritualiteit.