Het erts van de melancholie

Reeks Oratio

Honderd jaar geleden schreef Freud zijn scherpe en nog altijd uitdagende opstel 'Verdriet en melancholie'. Verdriet is de gezonde pijn om het verlies van een object, dat moet worden ingeruild voor een ander object. Maar klopt deze aanbeveling om het ene object door het andere te vervangen wel, en is melancholie inderdaad een ziekte die ontstaat als we hierin falen? In dit essay wordt nog eens naar de psychische structuur van verdriet gekeken, onder andere vanuit filosofisch, metafysisch, (neuro)psychologisch en sociologisch perspectief.
Daarbij komen onder andere gedachten over hechting en verlies, de taal waarin we onszelf met anderen verbinden en onszelf definiëren, de tomeloze creativiteit van verdriet, de ziel en de niet-uitwisselbaarheid van de objecten van onze liefde aan bod. Er groeit een legitimerende sympathie voor de melancholie als een kostbaar, koesterbaar levend restant van verdriet. Het essay mondt vandaar uit in een meditatie over het zelf en het menselijk verlangen dat zich richt op een vruchtbare uitwisseling met de werkelijkheid.

Dit is een uitgave van Uitgeverij Sjibbolet.

Ben Schomakers is filosoof en classicus en vertaalt teksten uit de Griekse Oudheid, waaronder Aristoteles' 'Over de ziel' en 'Sophocles Oedipus heerst'. Hij bereidt een vertaling voor van de volledige 'Metafysica' van Aristoteles. In 2015 verscheen bij Sjibbolet onder zijn redactie (met Marc De Kesel) de bundel 'De schoonheid van het nee - Essays over Antigone'. Over dit laatste boek schreef 'iFilosofie': 'Een breed scala aan essays over Antigone [...] die even erudiet als uiteenlopend zijn.'