Dit publieksboek vertelt het verhaal van één van de belangrijkste, maar minst bekende archeologische vindplaatsen van Europa: Doggerland. Slechts weinigen weten dat onze stranden aan de rand liggen van een enorm verdwenen landschap. Een prehistorische wereld die bijna een miljoen jaar menselijke bewoning documenteert en die gedurende het grootste deel van die tijd droog lag.

Het is de plek waar meer dan 900.000 jaar geleden de eerste voetstappen van vroege mensachtigen in Noord-Europa werden achtergelaten. Daarna was het honderdduizenden jaren lang het toneel van ijstijden: de wereld van wolharige mammoeten en neushoorns, paarden en rendieren en de succesvolle Neanderthalers, waaronder Krijn – de eerste van Nederland, die erop jaagden. De eerste moderne mensen aan het eind van de laatste ijstijd lieten hier eveneens hun sporen achter, waaronder een schedelfragment van de oudste mens van Nederland en de vroegste kunst uit onze streken.

Doggerland was vooral ook het gebied dat met het aanbreken van het Holoceen, ons huidige tijdperk, in toenemende mate werd geconfronteerd met klimaatverandering en zeespiegelstijging, net als nu. De mesolithische jager-verzamelaars leefden er in een rijke, maar constant veranderende wereld, waarbij een enorme tsunami rond 6150 voor Christus een eerste genadeklap vormde. Enkele eeuwen later verdwenen de laatste eilanden onder water en daarmee ook Doggerland. Dit boek haalt deze verdwenen wereld weer boven water.

Inhoud:

Voorwoord

Wim Weijland, directeur

Ten geleide

Arjan de Zeeuw, Directeur Kennis en Advies

Een eerste kennismaking

Leendert P. Louwe Kooijmans

In het voetspoor, maar via een eigen pad

Leo Verhart

DOGGERLAND

Een verdwenen wereld herontdekt

Luc Amkreutz

IJs, rivieren, zee en spektakel. Geologische afwisseling in een verdronken landschap

Kim Cohen en Marc Hijma

Verdrinkend land in kaart

Luc Amkreutz, Kim Cohen, Marc Hijma en Olav Odé

DOGGERLAND VROEGE BEWONERS

Strandlopers. Happisburgh en de eerste mensen in Noord-Europa

Nick Ashton

Krijn: oog in oog met onze eerste Neanderthaler

Luc Amkreutz en Luc Anthonis

Neanderthalers in de koude ‘Noordzee-Serengeti’

Marcel Niekus en Dimitri de Loecker

Topvondsten van Neanderthalers

Marcel Niekus, Dimitri de Loecker en Luc Amkreutz

Moderne mensen in het staartje van de ijstijd

Luc Amkreutz en Marcel Niekus

De oudste kunst. Expressionisme uit de ijstijd

Luc Amkreutz, Marcel Niekus en Jan Glimmerveen

Dieren van de mammoetsteppe

Dick Mol en Bram Langeveld

VERDRINKEND DOGGERLAND

Jager-verzamelaars in een rijk wetland

Luc Amkreutz en Marcel Niekus

Duizend keer op jacht. Getande spitsen uit Doggerland

Merel Spithoven

Bouldnor cliff. Een verdronken mesolithische vindplaats duikt op

Garry Momber

Rotterdam-Yangtzehaven. Graven op 20 meter diepte

Dimitri Schiltmans

De Noordzee als snelweg. Neolithische argonauten en prehistorische handel

Luc Amkreutz en Jan Glimmerveen

DOGGERLAND ONDERZOCHT

De mens op het spoor. Geheimen van botten en tanden ontrafelt

Eveline Altena, Lisette Kootker, Bjørn Smit en Paul Storm

Spitsen van dierlijk en menselijk bot. Sorteren met collageen

Joannes Dekker, Virginie Sinet-Mathiot, Alexander Verpoorte, Marie Soressi en Frido Welker

Europe’s Lost Frontiers. Het landschap in kaart

Vince Gaffney en Simon Fitch

Op weg naar de Bruine Bank. Onderzoek op de Noordzee

Tine Missiaen en Ruth Plets

DOGGERLAND NU

Doggerland verzameld

Speuren langs de kust, vondsten doen en dan?

Luc Amkreutz en Bjørn Smit

De Noordzee. De drukste zee van de wereld

Luc Amkreutz en Stichting de Noordzee

Toekomst voor Doggerland? Verzamelen, onderzoeken en beschermen

Hans Peeters en Bjørn Smit

Denkend aan Doggerland. Een verdwenen landschap herinnerd

Luc Amkreutz en Sasja van der Vaart-Verschoof

Nabeschouwing

Hans Peeters

Verder lezen

Chronologie

Specificaties