Beethoven, coriolan overture, eroica

Arthur Schoonderwoerds interpretatie concept. De 3e symfonie van Beethoven - de “Eroica” - ging in première in het Weense paleis van prins Lobkowitz, in een zaal voor privé concerten die niet veel groter was dan 115 vierkante meter en 8 meter hoog. Het gebruikelijke aantal musici in die zaal was vierentwintig plus ongeveer hetzelfde aantal aan publiek. Er was nauwelijks ruimte voor meer. In de partituur van Beethoven staat om deze reden een kleine bezetting voorgeschreven: één eerste viool, één tweede viool, twee altviolen, cello, bas en het gebruikelijke aantal blazers.

Zowel Mozart als Beethoven hielden van grote orkesten, net als veel dirigenten van deze tijd. Het klinkt fantastisch, overrompelt het publiek en bovendien kan een groot orkest in een grote zaal beter de laatste stoel van het publiek bereiken. De “Eroica” met 14 eerste en 12 tweede violen, 10 altviolen, 8 cello’s en 6 contrabassen klinkt indrukwekkend maar is niet oorspronkelijk zo geschreven door Beethoven; het is een interpretatie. Dus waarom niet precies de bezetting zoals we die in de partituur van Beethoven vinden?

Volgens Schoonderwoerd kan een cd voor de luisteraar een prachtige kans zijn om een kijkje te geven in hoe deze werken klonken in kleine bezetting voor privé-concerten, en hoe de elementen in de partituur van Beethoven "close-up" klinken. Hoe verder je oor van de muziek af staat, hoe minder je verschillen in dynamiek hoort. In een klein orkest wordt de balans tussen partijen echter organisch: verhoudingen tussen instrumenten en diepte van timbre zijn duidelijker voor het oor; contrapunt en stemvoering zijn juist twee van de opmerkelijke sterke punten van Beethoven.

Ensemble Cristofori is opgericht door muzikaal leider Arthur Schoonderwoerd in 1995. De musici spelen op historische instrumenten en verkennen repertoire van de 18e tot de 21e eeuw. De omvang en bezetting van Cristofori worden bepaald door het repertoire dat wordt gespeeld en varieert van een duo tot een grote groep instrumentalisten en zangers. Gebaseerd op nauwgezette research heeft het ensemble nieuwe ideeën over balans, basso continuo, contrapunt en improvisatie wat te horen is in hun sensitieve en kleurrijke interpretaties.